Mindmappen: voor overzicht en helderheid

Moeite met overzicht? Last van een vol hoofd?  Werken lineaire lijstjes – alles onder elkaar – niet altijd even prettig voor je? Probeer dan eens een mindmap te maken. Het enige wat je er voor nodig hebt is een pen en wat gekleurde viltstiften, een groot vel papier, en je onverdeelde aandacht.

Mindmappen werkt erg prettig als je veel informatie wilt ordenen, onthouden of moet bedenken. Het werkt vooral zo goed omdat het gebruik maakt van onze beiden hersenhelften, op een manier die voor ons brein heel effectief is.

Je combineert woord en beeld tot één geheel: zo kun je op een visuele manier zaken ‘in beeld brengen’.

Waar kan een mindmap handig bij zijn?

Mindmappen is handig als je

• een presentatie wilt opzetten en uitwerken
• een notitie wilt structureren of samenvatten
• aantekeningen moet maken,
• een samenvatting van vakliteratuur wilt maken.

Ikzelf gebruik graag mindmaps om overzicht en ordening te brengen in projecten met veel deelstappen, maar het werkt ook heerlijk om je weekplanning in kaart te brengen of om te brainstormen.

Hoe maak je een mindmap?

Pak een leeg vel (A3 is fijn, maar A4 werkt ook goed), leg het overdwars en schrijf in het midden het onderwerp of de vraag waar je mee aan de slag wilt. Als het gaat om een brainstorm, kun je bijvoorbeeld beginnen met een krachtige vraag centraal te stellen. Een vraag die je prikkelt en uitnodigt om verder te denken. Zet er ook een tekening bij die het onderwerp weergeeft.

Vanuit het centrale onderwerp teken je vervolgens subtakken met deelonderwerpen. Begin je mindmap om ’5 minuten over 1′, en werk met de klok mee. Je kunt er kleuren voor gebruiken, tekeningen, symbolen of steekwoorden. Vermijd lange zinnen: ze maken het geheel onoverzichtelijk en werken beperkend.

Vanuit het centrale onderwerp teken je vervolgens takken met deelonderwerpen. Die takken teken je ‘organisch’, want daar houdt ons brein blijkbaar van. Ronde vormen zijn aantrekkelijker om naar te kijken dan hoekige vormen. Teken ze ook vrij ‘dik’, als de tak van een boom. Dikker bij het centrale onderwerp, dunner aflopend naar het einde toe. Maak ze niet té lang.

Op iedere subtak schrijf je één (ja, écht) sleutelwoord. Dat is niet zomaar een woord, maar één die ‘ontsluit’ wat je eigenlijk wilt onthouden. Dat is nog best lastig, maar goede sleutelwoorden zijn enorm krachtig en ‘verbeeldend’. Je kunt er een wereld aan informatie mee oproepen.

Schrijf met blokletters, dat leest prettiger op een plaatje, en plaats het woord óp de tak. Zo lijkt het alsof het sleutelwoord wordt ‘onderstreept’.

Plaats ook altijd afbeeldingen (tekeningen, symbolen) bij je takken. Zo maak je gebruik van beide hersenhelften. Bovendien ‘denkt’ je brein in beelden, dus als je beeld gebruikt, versterkt dat je sleutelwoord, en maakt de mindmap makkelijker leesbaar.

Wil je de deelonderwerpen verder onderverdelen? Maak dan aansluitend aan het uiteinde van de eerste tak nieuwe (dunnere) takken. Plaats daar ook weer één sleutelwoord en een sleutelafbeelding bij.

Gebruik ook kleur, bijvoorbeeld één kleur per tak (en zijtakken). Zo ontstaat een extra visuele ‘ordening’.

Laat je gedachten de vrije loop, splits de deelonderwerpen verder uit, groepeer, breid uit, vat samen, gebruik kleur. Wat ook maar voor jou werkt! Er is geen juiste manier om aan een mindmap te werken, zolang je de ‘regels’ voor een goedwerkende mindmap volgt.

Een mindmap van dit artikel zie je hieronder (gemaakt in een paar minuten met papier en wat viltstiften).

Tip: werk je liever niet op papier omdat je bang bent dat je er naderhand niets aan kunt veranderen? Gebruik dan een online mindmapping tool als Mindomo, Mindmeister of Bubbl.us, of een mindmapprogramma voor op de PC of Mac (zoals XMind of Freemind). Het schuiven, aanvullen en veranderen van deelonderwerpen wordt dan een stuk makkelijker!

❖

Elke week gratis de ‘Slimmer Werken doe je zo!’ nieuwsbrief in je inbox ontvangen? Iedere zondag verstuur ik een kort artikel, tip of oefening die je de komende week helpt slimmer te werken.

Aanmelden is kosteloos en kan eenvoudig hier.